De unieke samenleving Utopia

Utopia, het programma met een enigszins filosofische achtergrond. In tijden van onenigheid in onze aldoor geroemde maar toch ook bestreden multiculturele samenleving, is het idee bedacht om een mogelijkheid te bieden een hele nieuwe samenleving te starten. Ergens in Nederland kregen vijftien onbekende Nederlanders op 31 december 2013 de kans een gehele nieuwe gemeenschap te beginnen die volledig los staat van de Nederlandse maatschappij.

Op zich goed ingespeeld op de actualiteiten. Een samenleving starten zonder enige wetten/regels, zonder enige faciliteiten en met een klein startkapitaal geeft de kritische tv-kijker hoop. Met de juiste mensen en ideeën zou er zomaar een samenleving kunnen ontstaan, die wij als Nederlandse maatschappij als voorbeeld kunnen gebruiken. Een plek waar iedereen zich vrij en veilig voelt en ook een plek die heel progressief is en die laat zien hoe het ook kan, bijvoorbeeld met betrekking tot duurzaamheid. Maar wat is daar in die dertien maanden nou eigenlijk van terecht gekomen?

Het begon allemaal in een lege loods, waar de inwoners begonnen met niets dan een klein kistje bestaande uit hun eigen spullen, vooral gereedschap en spullen om de eerste nachten door te komen.

Eigenlijk werd in deze eerste periode al de eerste fout gemaakt in het proces naar een unieke samenleving.

De eerste aantal dagen deden de tv-kijker een beetje denken aan het programma: ‘Expeditie Robinson’. De inwoners moesten roeien met de riemen die ze hadden. Het leek echt survivallen en was eigenlijk heel onwerkelijk voor de kijker, maar al helemaal voor de inwoners. De mens leeft al tientallen jaren in de zelfde soort omgeving en luxe. De inwoners wisten dan ook niet hoe snel ze moesten werken aan een aantal vastigheden die zij in de jaren ervoor gewend waren. Hun positie als oermensen werd al snel weer veranderd naar een leven die te vergelijken was met hun eigen leven. Het was te begrijpen dat de inwoners een aantal prioriteiten stelden om zo snel mogelijk weer een beetje een -naar hun idee-  normale leefomgeving te creëren. Ze hebben in die periode of in de periode voorafgaand aan deze uitdaging geen enkele mogelijkheid gekregen of geboden aan de inwoners om een soort van stappenplan de maken in het proces naar een unieke samenleving. In het begin van het programma hadden al veel belangrijke stappen gezet kunnen worden. Het werd echter conservatief in plaats van progressief. De kijker knipperde met z’n ogen en de eerste laptop bevond zich al in deze ‘unieke’ samenleving.

Vanaf die periode tot aan het heden ontwikkelde de samenleving zich niet tot een unieke gemeenschap, maar meer tot een gezellige campinggemeenschap. Ieder individu heeft zo’n beetje zijn eigen bezigheden: de ene werkt een beetje in de tuin en de ander is lekker aan het sporten. De inwoners eten hun maaltijden, pakken ’s avonds hun ontspanning en voor de rest doen ze aan een soort ‘pluk de dag’. De kantine en supermarktje van de camping staan synoniem voor het aantal klusjes dat de inwoners doen om het geld voor de samenleving te verdienen. Het programma begint zich steeds meer te ontwikkelen als een simpele real-life soap, zoals: Big Brother. De inwoners krijgen zo nu en dan eens een opdrachtje en voor de rest houden ze zich bezig met liefdes, grapjes en ruzies. De kijkcijfers worden dagelijks gevuld door een groot deel Nederlanders, die het leuk vindt om te kijken naar de problemen van een gemiddelde campingbevolking. Terwijl dat ook een groot aantal intellectuelen en filosofen hadden kunnen zijn. Utopia ontwikkelt zich als een plek waar werkeloze mensen de mogelijkheid ziet om op tv te komen, weinig te werken en vervolgens weer totaal niks toe te voegen aan de groep. De overige Nederlanders houden zich liever bezig met hun eigen leven en niet met deze rotzooi, en terecht.

De reden dat Utopia zich op deze manier ontwikkelt heeft is moeilijk te vertellen. Er waren en er zijn ook genoeg inwoners die zich bezig hebben gehouden om het proces tot een unieke samenleving te bevorderen. Helaas voor hen zijn er ook genoeg mensen in Utopia geweest -en die zijn er op dit moment nog meer dan in het begin- die het proces verschrikkelijk vertragen. Ik zit me iedere avond op te vreten als ik weer zie dat een x-aantal mensen driekwart van de dag op hun reet zitten en de rest van de dag vullen met een beetje aanmodderen met het huishouden. Zulke mensen behoren niet in zo’n experiment te zitten en mogen wat mij betreft per direct door de programmaleiding naar huis worden gestuurd.

Deze kritische noot heeft niet tot doel het programma af te kraken, maar juist het initiatief voor dit geweldige experiment te steunen. Het biedt zoveel kansen en mogelijkheden en ik lieg niet als ik zeg dat daar nog niet eens één vijfde uit is gehaald. Geweldige initiatieven hebben de revue al gepasseerd, bijvoorbeeld: het uitdenken van een beloningssysteem, strafoplegging voor wangedrag en het steunen van goede doelen. Allemaal stuk voor stuk initiatieven die een samenleving nodig heeft, maar nog belangrijker: verder kunnen helpen. De programmaleiding moet hier ook een handje bij helpen, gooi mensen met een open houding en een goede filosofie naar binnen en weiger al het middelmaat!

 Ik hoop dan ook dat Utopia zich minder bezig gaat houden met geld verdienen en alle persoonlijke problemen oplossen, maar zich meer focust op de dingen die de samenleving verder gaat brengen en een voorbeeld gaat vormen voor onze maatschappij.